Cie Zorg 21 nov. 2005

 

A8 De Passie

 

Voorzitter,

 

Het zoveelste bedrijf in het als maar slepend Wierdens drama over De Passie staat voor vanavond op het programma.

 

De laatste keer dat we daar in de openbaarheid over hebben gesproken was op 12 juli j.l. Toen lag er een advies van de commissie voor de bezwaar en beroepschriften die De Passie in het gelijk stelde waar het ging om een aanvraag om huisvesting in Wierden. Het college adviseerde aan de raad om desondanks níet met het commissie-advies mee te gaan. Aldus gebeurde. De gemeenteraad wees, op onze fractie na, het advies van de commissie voor de bezwaar- en beroepschriften af..

 

Toen nog leefde bij het college en de meerderheid van de raad de hoop dat De Passie in Almelo zou komen. Daar is aan getrokken en gesjord. De Passie zelf was nog zo coöperatief om op dringend verzoek van de gemeente mee te werken aan het indienen van een zogenaamde 2^e aanvraag bij de minister.

 

Intussen is er volstrekte duidelijkheid ook op dat punt. Van de kant van de minister, van de Kamer, van de kant van De Passie zelf. En gelukkig zien ook b en w in dat die zogeheten regionale oplossing passé is.

 

Toen dat afgelopen maanden duidelijk werd, dachten wij van “gelukkig, aan de lijdensweg van De Passie komt een einde”. Alle richtingwijzers staan onmiskenbaar richting Wierden. De minister, de kamer, de Raad van State, de provincie, ofwel alles wat er toe doet wijst Wierden aan als plaats van vestiging. Geen spoor van twijfel.

 

De wethouder heeft in de krant duidelijk uitgesproken van “Wierden heeft een zorgplicht en daar lopen we niet voor weg”. En toen ik dat las, dacht ik van “dit getuigt van wijsheid, beter laat dan nooit”.

 

En in het kielzog van de wethouder is het college intussen gelukkig ook zover. Uit het thans voorliggend voorstel blijkt overduidelijk dat het niet meer gaat om De Passie op zich uit Wierden weg te houden. Het heeft lang geduurd, maar het is dan zover. Onze fractie is in dat opzicht niet langer een roepende in de woestijn. En als straks ook de gemeenteraad met dit voorstel instemt is het daarmee in elk geval tevens diens opvatting geworden.

 

Het enige waar het college thans nog tegen aanhikt, zijn de financiële gevolgen. En daar is op zích niks mis mee, je mag dat vinden en denken, je kunt er alleen niks mee. Je mag vinden dat iets dat je wordt opgedragen duur of misschien zelfs te duur is, maar als de wet met die omstandigheid geen rekening houdt, dan heb je simpelweg het nakijken. Ook onze fractie schrok toen bij de eerste berekeningen bleek dat het de gemeente 7,5 ton op jaarbasis zou gaan kosten. Daarom hebben we destijds meegedaan aan het bezwaarschrift om de school op het scholenplan te plaatsen. Maar de gemeente kreeg nul op het rekest. De Raad van State maakte korte metten met de financiële klacht. Het is bekend. De minister doet het zelfde. Maar u bent zo hardnekkig, u wilt het ook nog even bevestigd hebben van de rechter.

 

Maar er is meer gebeurd. De financiële jaarlast blijkt aanzienlijk lager uit te pakken dan destijds werd verwacht. Gemiddeld nog hooguit enkele tonnen per jaar. Dat blijkt uit becijferingen van De Passie zelf. Toen wij die becijfering onder ogen kregen hebben we onmiddellijk geadviseerd daar mee naar de wethouder te gaan, om ze te laten doorrekenen. Bij dit soort discussies moet je als belanghebbende én gemeente proberen vooraf overeenstemming te hebben over de feiten. Heeft naar ik heb vernomen De Passie keurig gedaan.

 

De vraag aan de wethouder is waarom hij er niet in is geslaagd om met De Passie, al was het globaal, overeenstemming te hebben over de cijfers.

 

Afgaande op de rekenpartijen van De Passie (die zien er solide uit) kan ik me niet voorstellen dat het geld nog langer het grote struikelblok kan zijn. Het tekort varieert per jaar, maar komt gemiddeld uit op minder dan 2,5 euroton per jaar en dat is nog ‘slechts’ 1/3^e van de 7,5 ton waar steeds van is uitgegaan.

 

“Geen geld, geen Passie” was tot dusver het credo van de meerderheid van de raad. Maar zoals ik al aangaf: dat argument snijdt wettelijk geen hout. Niet bij de minister, niet via de RvS, niet bij de provincie en ik ga er van uit, ook niet bij de rechter.

 

Ik noem een ander voorbeeld. Stel dat straks zou blijken dat we bij de uitvoering van de WMO, ondanks allerhande toezeggingen, onvoldoende compensatie krijgen via het gemeentefonds. Zijn we dan ook zo principieel en gaan we een nulplafond instellen c.q. gaan we de uit de wet voortvloeiende zorgplicht maar even niet uitvoeren?

 

Benieuwd naar de opvatting van de wethouder, maar uiteraard ook van de commissieleden?

 

Maar ondanks al dat geweld, toch een voorstel om te volharden in het verzet tegen het zelf dragen van de kosten. Let wel, dus niet tegen de komst van De Passie, althans dat blijkt nergens meer uit – en dus is dat de winst -, maar tegen het zelf dragen van de kosten.

 

En dan kom ik toch bij de grote vraag van “vanwaar toch deze hardnekkigheid” . Wat zit daar achter. “Financien”? Nee, dat wil er bij mij niet langer in.

Ik zou willen dat partijen zich daar duidelijker over uitspreken. Want zelf vind ik dat wanneer   

de rechter de gemeente straks ook nog eens in het ongelijk stelt, je als gemeente bestuurlijk knap in je hemd staat.

Besturen is toch keuzes maken? Dúrven te maken, soms tegen je eigen voorkeuren in, bijvoorbeeld omdat de wet zo in elkaar steekt. En steekt deze wet niet juist zo in elkaar vanwege de ooit zo duurzaam bevochten vrijheid van onderwijs? En is het dan gepast om ons als gemeentebestuur daar anno 2005 zo krampachtig en hardnekkig tegen te verzetten, in plaats van onze verantwoordelijkheid te nemen. Is geld dan belangrijker dan genoemde vrijheid van onderwijs?

 

Speelt daarom op de achtergrond toch nog de identiteit van de school een rol waardoor sommigen kopschuw zijn? Of is het intussen een kwestie van slappe knieën, nog geen beslissing willen nemen en straks na de verkiezingen kunnen zeggen van “ja we moesten wel, de rechter dwong ons”. Beide zou ik bijzonder betreuren.

 

Ik denk trouwens dat het publiek dat al lang in de gaten heeft.

 

Oké dat je als gemeente er probeert zo goedkoop mogelijk uit te komen, is een goed recht. Is zelfs je plicht naar de gemeenschap toe. Maar moet dat via gerechtelijke acties? Zou het niet veel beter zijn de tijd en energie en al die netwerken waar we over beschikken aan te wenden om de minister te bewegen extra geld beschikbaar te stellen. En of dat dan de minister van OCW of de ministers van financiën en BZK moeten zijn, laat ik in het midden. Feit is dat de verdeelmaatstaven van het gemeentefonds onlangs ten voordele van gemeenten met voortgezet onderwijs zijn gewijzigd. Daar profiteert Wierden van en terecht. Wellicht kunnen wij het rijk er van overtuigen dat de dimensie eerste vestiging voortgezet onderwijs op een of andere manier een rol zou moeten gaan spelen in de verdeling van rijksmiddelen. Hetzij via de algemene uitkering, hetzij via een specifieke uitkering. Waarom niet?

 

Trouwens, daar hoort nog wel een volgende aantekening bij. Wierden klaagt over het feit dat de vestiging geld gaat kosten. Het is destijds als een weeffout in de wet getypeerd.

Maar ik heb nog even navraag gedaan. In 1997 vond de decentralisatie huisvesting onderwijs plaats. In heel Nederland. Wierden had geen voortgezet onderwijs, maar werd er door de overdracht van geld naar de algemene uitkering gemeentefonds op jaarbasis 141.000 gulden beter van. Structureel. Is er toen een briefje naar de minister gegaan, met van “nou ja minister, dat is nu ook weer niet de bedoeling!”. Of sturen we sedertdien geld naar de omliggende gemeenten waar onze jongeren naar schoolgaan als bijdrage in de kosten van voortgezet onderwijs dat ze daar ontvangen?

Niks van dat al. Al het geld is dankbaar in de gemeentebegroting verwerkt en opgegaan aan allerhande andere ongetwijfeld nuttige zaken. Heel legitiem. Maar past het dan wel om nu zo luid te klagen?

Tussen haakjes nog een andere kanttekening. Het college waarschuwt “heel streng” voor de extra ambtelijke inzet die de komst van De Passie met zich meebrengt. Kostenverhogend. Toen ik dat las dacht ik van “zou dat niet wegvallen tegen de bestuurlijke én ambtelijke werkgelegenheid die het weren van De Passie tot dusver heeft gevergd”. Want dat heeft me in de afgelopen jaren en maanden een tijd gekost… En denk eens aan de kosten van de externe adviseurs. Straks mogelijk allemaal verspild geld.

 

Kan de wethouder daar op reageren?

 

Maar één ding, van wat we ook aan financiële acties ondernemen - en dat is voor onze fractie  dé reden dat we het voorstel van b en w niet zullen ondersteunen - De Passie mag van dit alles niet het slachtoffer worden! Die school heeft simpelweg recht op toegang tot deze gemeente. Waar wij wel ín voor zijn is om parallel aan het verlenen van toegang tot Wierden financiële acties te ondernemen. Bestuurlijk, maar zelfs – omdat sommigen menen dat we daar kansen hebben - als het móet via de rechter.

 

Dat betekent al met al dat wij dus kiezen voor opnieuw een dubbelspoor: akkoord met procedure bij de rechter, mits tegelijkertijd welkom aan De Passie.

 

En of we daar mee onze positie verzwakken? Dat is op de voorhand absoluut niet te zeggen. Zou kunnen, maar wellicht valt dat mee. Als we volgens de rechter recht zouden hebben op een bijdrage van het rijk, bijvoorbeeld omdat de staatssecretaris op onjuiste gronden zou hebben geïntervenieerd, waarom zou de rechter dat oordeel laten afhangen van de vraag of we intussen conform de wettelijke zorgplicht De Passie in Wierden toegang hebben verschaft?

Nog vorige week kon u in de krant lezen dat de minister Remkes de subsidie aan de SGP stopzet vanwege het vrouwenstandpunt, maar tegelijkertijd beroep indient tegen de onlangs gedane uitspraak van de rechter. Ook daar zou je kunnen zeggen dat het een het ander verzwakt. Maar de minister durft dat kennelijk wel aan.

 

Welnu, waarom kiezen we die weg ook niet in de kwestie van De Passie?

 

Wat ons verdrietig maakt in het collegevoorstel, is de term ´schade´.

Klinkt zo negatief. Alsof de komst van De Passie de gemeente schade berokkent. Oké het kost een paar centen, maar dan heb je ook wat. Het is nog niet zolang geleden dat de gemeenten bij de minister op de stoep stonden om voortgezet onderwijs binnen de gemeentegrenzen te bepleiten. Dat was van vóór de decentralisatie van de huisvesting. Maar die gemeenten zagen naast het belang van het onderwijs sec nog andere voordelen:

- denk ten eerste eens aan de werkgelegenheid die zo n school biedt. We zien in Wierden grotere bedrijven met lede ogen vertrekken. Hier meldt zich een instelling aan met hoogwaardige en milieuvriendelijke werkgelegenheid en we pakken die kans niet.

- wat te denken van het bestedingseffect bij de plaatselijke middenstand?

- en wat te denken aan middenkader van leraren en andere personeelsleden die je op die manier hier binnenhaalt en die na verloop van tijd zijn terug te vinden als leden of bestuursleden van kerken en verenigingen.

- te noemen valt ook nog de mogelijkheid om het gebouw multifunctioneel in te zetten.

Kortom al met al een duidelijke kwaliteitsimpuls voor onze gemeente en dat moet je, vind ik,  wel goed in de beschouwingen betrekken.

 

Wij zouden, het liefst morgen in een debat in de gemeenteraad, willen roepen van “makkers, in de raad, staakt uw wild geraas”. Wees nuchter en durf, ook al win je er niet de populariteitsprijs mee, de overmijdelijke keuze nu al te maken.

 

De raad praat al enkele jaren over De Passie. Ik ben begonnen met het woord drama, maar dat bedoelde ik nog meer in de zin van zoals een toneelspel bestaat uit enkele drama´s.

Een blijspel is het in elk geval al lang niet meer. Maar vergeet ondertussen niet dat vele ouders met smart zitten te wachten op de komst van deze school. Van binnen én buiten de gemeente. De school communiceert met ouders van maar liefst 1.000 leerlingen en dat is niet niks.

 

Niet langer drentelen en dralen.

 

(Maar, helaas, het feit dat het onderwerp voor de raadsvergadering van morgen op de voorhand al als a/onderwerp staat genoteerd is misschien tekenend. Betekent dat niemand is geïnteresseerd in een meningsuitwisseling. Standpunten liggen als vaker ook nu alweer van te voren vast. Jammer, het had zo anders gekund. Het zou de plaatselijke democratie een dienst bewijzen.)

 

 

Wim Goosen.

21-11-2005