Vz. anno 2006, ruim 60 jaar na afloop van de 2^e WO, eist deze zwarte bladzijde in onze geschiedenis nog steeds z’n tol.

Plotseling wordt je als gemeente geconfronteerd met een voorstel om een vliegtuigwrak, een Lancaster, te bergen a raison van 350.000 euro. Overigens moet het gaan om een forse knaap. De lancaster van dit type wordt wel vergeleken met de Amerikaanse B17 ofwel het vliegend fort uit diezelfde jaren. Overigens niet te verwarren met de B 52 bommenwerper uit de Vietnam-oorlog.

 

 

U adviseert om maar tot berging over te gaan. Ik heb niet kunnen nagaan of er gemeenten zijn die níet tot berging overgingen. Aan de andere kant, wist u dat er in Nederlandse bodem en wateren naar schatting nog circa 2.000 gecrashte vliegtuigen liggen. Als die allemaal zouden worden gevonden en moeten worden geborgen dan gaat dat de samenleving een vermogen kosten. 2.000 x 300.000 ofwel 600 miljoen euro. Ik vrees dat de druk vanuit de samenleving – zo die mocht bestaan - om te gaan bergen, dan gaat afnemen.

 

Probleem is dat ik de omvang van de problematiek niet echt kan overzien. Ik heb me naar het gemeentehuis begeven om te zien of ik in de map met “ter inzage liggende stukken”  iets meer kon vinden, maar helaas. Er lag niet meer ter inzage dan wat we als leden van de commissie hebben toegezonden gekregen en dat was alleen het voorstel van het college.

 

En dan wordt het een beetje gissen.

Want:

1. “een positief bergingsadvies van de Kon. Luchtmacht”. Dat kan ik begrijpen. Is dat hetzelfde als een dringende aanbeveling?

2. Mogelijke aanwezigheid explosieven. Het zou kunnen zijn dat er een brisant van maar liefst 12 ton ligt. Klinkt vreselijk eng. Maar wat kan die van onder de grond teweeg brengen?

3. Vervuiling van de bodem. Hoe, wat? Is de brandstof al niet lang weggelekt en –gesijpeld. Valt alles nog wel echt te saneren?

4: Mogelijke aanwezigheid stoffelijke overschotten. Daar zit wat ons betreft een dilemma. Piëteit met de nabestaanden. Absoluut. Een zwaar aspect. Emotie. U vraagt er terecht wezenlijke aandacht voor. (wat bedoelt u overigens met “dat communicatie rond de berging 80 % deel uit maakt van die ruiming en berging”. Van de kosten? Of hoe moet ik dat lezen?)

Maar daar op terugkomend, een “veldgraf” als dit is nationaal én internationaal een erkend graf. In die zin is er geen morele plicht tot herbegraven.

Vraag is óf er contact bestaat met de nabestaanden. Hoe was hun reactie?

Politiek afbreukrisico. Zou heel goed kunnen, zeker wanneer je rauwelings een besluit neemt. Maar de tweede optie uit het voorstel, het markeren als veldgraf met dan wel een heus volwaardig en markant gedenkteken, hoeft nog niet meteen te worden weggeschoven.

 

Wij hikken aan tegen de hoge kosten. Het vraagt nogal wat van de gemeenschap. En of het dan gaat om gemeente- en/of rijksgeld is in dit geval niet zo van belang. Het is gemeenschapsgeld - lees belastinggeld - en daar moeten we behoedzaam mee omgaan. In onze fractie werd nog gezegd van “je zou met dat geld zoveel andere goede doelen kunnen dienen die levens van mensen sparen. Denk bijvoorbeeld aan al die landmijnen die in de wereld moeten worden opgeruimd en waardoor elke dag opnieuw mensen de dood vinden.” Maar zo zijn er natuurlijk nog veel meer goede doelen te bedenken. Weet u, ik speel met de gedachte om, als alternatief, als raad samen voor een bepaald bedrag een aan dit onderwerp verwant goed doel te bedenken. Dat zou getuigen van politieke moed en cohesie binnen deze raad. Voorwaarde zou zijn dat íedereen meedoet.

 

Eigenlijk voorzitter zou ik weleens willen weten welke prioriteit dit voorstel zou krijgen wanneer het in de weging bij de meerjarenbegroting zou mee moeten doen.

En als ik dat zo stel, zou mijn vraag aan u zijn, waarom laten we het daar gewoon niet op aankomen? Moet het hals over de kop nú worden geregeld?

Ténzij er milieu- en/of explosiegevaar bestaat, ja dan heb je geen keus. Dan sta je voor het blok en hadden we bij wijze van spreken al aan het graven moeten zijn. Maar zo dramatisch zal het toch hoop ik niet zijn? Ik wacht uw reactie in eerste termijn af.