LOG  =  Landbouwontwikkelingsgebiden

Standpunt fractie ChristenUnie over de LOG's, verwoord in de commissie Grondgebiedzaken op 22 september 2008.

Voorzitter, het betreft hier een voor de gemeentepolitiek van Wierden groot onderwerp. Er zijn veel en grote belangen in het spel. Het heeft ook een lange aanloop met veel publiciteit en ook heel veel betrokkenheid van belanghebbenden en belangstellenden, met als voorlopig hoogtepunt, althans te Wierden, de vorige week maandagavond gehouden hoorzitting: 14 insprekers en een bomvolle zaal.

Wij doen weleens somber over de vraag of de politiek leeft, welnu hiermee is maar eens weer aangetoond dat, wanneer er daadwerkelijk iets op het spel staat de mensen in beweging komen. En tussendoor laat men de politiek graag over, al dan niet in het volste vertouwen, aan uw college en ons, zal ik maar zeggen.

Maar vanavond komt de plaatselijke politiek aan het woord, begint het keuze- en besluitvormingsproces over de LOG. Eerst vanavond het voorspel, op 30 september a.s. gevolgd door besluitvorming in de gemeenteraad.

Interessant is uiteraard wat de verschillende fracties vinden van de voorstellen van b en w.

Vanuit onze fractie van de ChristenUnie winden wij er geen doekjes om, we vinden het een bar ingewikkelde materie. Op de kabelkrant stond dat de fractie van de PPW er mee worstelt. Welnu, wij niet minder. Inhoudelijk, maar ook uit oogpunt van ethiek. En vooral ingegeven vanuit de vraag "hoe doe je het op dit gebied goed?" Hoe weeg ik het ene argument af tegen het andere?

Vooropgesteld dat ik me geen illusie maak. De reconstrcutie, de LOG, is in mijn ogen slechts een markeringspunt in de al maar doorgaande route van schaalvergroting in de agrarische wereld. De schaalvergroting die op het beperkte landbouwgebied in Nederland met zich meebrengt dat de boerenbedrijven in grootte groeien en in aantallen kleiner worden.

Maar de manier waarop dat allemaal plaatsvindt is van belang. We kunnen de markt haar gang laten gaan, we kunnen proberen te sturen en bij te sturen. Dat laatste vindt uiteraard plaats. O.a. via wet- en regelgeving. Door Europa, door het rijk, de provincie, de gemeente en ik weet niet wie al niet meer.

Vanavond gaat het om een stukje beïnvloeding van de kant van de gemeente. En die is slechts beperkt.

De kaders worden gesteld door de Reconstructiewet, de overeenkomst met de provincie over de LOG's, milieu-eisen, ruimtelijke ordening en ruimtelijke inrichting.

Ofwel de keuzemarges zijn smal. Desondanks moeten we daarbinnen goed na denken wat we als gemeente willen en kunnen.

En dan zijn er veel invalshoeken die onze keuzes bepalen. We hebben goed geluisterd naar de insprekers: 14 mensen en organisaties hebben ons, elk vanuit hun eigen invalshoek en/of belang laten weten hoe ze er over denken.

En dan komt de hele keur voorbij aan aandachtspunten:

• de associatie van de LOG met de mega-boerderijen. Terecht, onterecht?
• de ontwikkelingsmogelijkheden voor de agriër. Aan de ene kant drijven we agriërs om uiteenlopende redenen weg, bijv. uit de extensiveringsgebieden, maar aan de andere kant beletten we ze om zich elders te vestigen. Maar ja, aan de andere kant is het ook weer zo, dat als we al te hard meewerken aan de grootschaligheid van bedrijven, de kleintjes uit de markt worden gedrukt.
• de natuurontwikkeling: is er wat hier gaat gebeuren schadelijk voor de natuur? Nee zegt de ene deskundige, want nieuwe en grote bedrijven voldoen door hun nieuwe technieken veel beter aan milieu-eisen, met als gevolg minder ammoniak-uitstoot. Juist wel, zegt de ander, want juist vanwege hun grootte produceren ze juist meer. En bovendien, op papier voldoen aan de eisen is nog wat anders dan de praktijk. Menigeen is daar zeer beducht voor.
• het kostenaspect. Heel kort, voor mij is duidelijk dat grote boerderijen en extra vestigingen meer logistiek meebrengen, dus meer druk op wegen, dus meer onderhoud, snellere vervanging, meer onveiligheid. En wie mag dat betalen? De burger. De provincie is bereid subsidie te geven. Maar ook dat is geld van de burger. Tussen haakjes, als bekend wordt dat er een LOG-lokatie is gaat de prijs van de grond omhoog. Fijn voor de desbetreffende eigenaar. Maar hij de lusten en straks de gemeenschap de lasten. Eigenlijk zou je daar als overheid voor een deel van moeten meeprofiteren om de financiële schade voor de burger te kunnen beperken.
• het aspect van het dierenwelzijn. Een hele discussie op zich. Daar kun je heel verschillend over denken, ik weet het en het ligt gevoelig, ik weet het, maar zelf kom ik, nadat ik dat alles op me heb laten inwerken blijvend en hardop tot de vraag of het houden van dieren in ruimten van beperkte omvang wel overeenstemt met de doelstellingen van de schepping en haar Schepper.  Hoe ver mag je daarin gaan? Sorry, maar ik ben er geen voorstander van. Daar zit een stuk verlegenheid, mag u best weten.
• verstening van het landschap. Daar zit voor onze fractie de pijn. We doen er alles aan om ons fraaie Wierdense landschap zoveel mogelijk intact te laten en zelfs te verbeteren. Maatregelen als rood voor rood, en ook de nota open gebieden vormen daarvoor het instrumentarium. En dan fietst daar de LOG in één keer dwars door heen. En hoe fraai de beeldkwaliteitsplannen er ook uit mogen zien, het leidt tot extra verstening. En daar zijn we allerminst mee in onze sas.
• vitaliteit van het buitengebied. Wie bepaalt wat dat is? Laat ik voorop stellen dat buitengebied niet iets is van de agrariër alleen, of alleen van de toerist of alleen van de huiseigenaren in het buitengebied. Het buitengebied is van ons allen. Dus als het gaat over de vitaliteit moeten we oog hebben voor hen allen. En dan pakt de vestiging in de LOG's voor de ene doelgroep beter uit dan voor de andere. Laat dat helder zijn.

En zo zijn er vast nog meer aspecten te noemen.

De discussie van nú spitst zich simpelweg toe op de vraag hoeveel nieuw-vestigingen we in de LOG's willen toestaan.

Laat ik even vooropstellen dat zich in theorie, als ik dat goed heb, 18 woninglokaties en 18 bestaande vestigingen, is samen 36 lokaties voordoen waarop zich ooit intensieve veehouderijen h kunnen gaan vestigen. Zie ik dat goed? Of en zo ja wanneer en in welk tempo dat gaat gebeuren daar is geen enkel zicht op. Het college stelt dan ook voor om buiten die 36 lokaties om nog eens 5 extra plekken te creëren. Max. 3 in de Grimberg en max 3 in De Kolonie.

Vraag 1 aan het college: hoe moet ik dat zien: max 3 + max 3 = 6. Gaan we al niet snel op 6 in plaats van 5 zitten?

Vraag 2: is het trouwens waar wat ik in de wandelgangen hoorde namelijk dat er in theorie ruimte zou zijn voor 12 nieuw-vestigingen en dat uw college heeft geredeneerd van, "we gaan op de helft min 1 zitten en komen dan uit op 5"?

Ik heb al gezegd, er is een enquete gehouden. Daaruit komt klip en klaar naar voren dat de overgrote meerderheid voorstander is van uitsluitend vestiging op de bestaande lokaties. Dus geen uitbreidingen. Welnu, zou je dan zeggen, daar kunnen we in de besluitvorming op aanhaken.

Maar het college maakt de bocht en zegt dan van (citaat):

"er blijken geen locaties voor hervestiging beschikbaar te zijn". En het college zegt dan voorts van:

"dit staat op gespannen voet met elkaar. Wij vinden dat er in navolging van het reconstrcutieplan wel mogelijkheden in de LOG's moeten zijn voor vestiging van intensieve veehouderijen. De gemeente heeft bijvoorbeeld een verantwoordelijkheid richting de bedrijven die (naar aanleiding van het reconstructieplan) uit de intensiveringgebieden moeten vertrekken. Uitsluiting van nieuwe bedrijven voor intensieve veehouderijen(nieuwvestiging) in de LOG's is dan ook ongewenst".

Dat is een zeer cruciale passage in het college-voorstel. Want ja, het zal je bedrijf maar zijn waartegen wordt gezegd: "verdwijn uit dit gebied, zoek ergens een plekje in een LOG want die zijn daar voor aangewezen en de desbetreffende LOG-gemeente zegt van "jammer dan, u komt er niet in".

Dat is een bikkelhard gelag. Maar hoeveel boerenbedrijven hebben om redenen dat ze niet verder konden groeien de afgelopen tientallen jaren hun bedrijf niet moeten beëindigen of moeten verhuizen naar het buitenland, waar volop ruimte is voor grootschaligheid en groei?

En worden er bijvoorbeeld ter wille van de tunnelbouw in Wierden geen woningen afgebroken? En niks is met elkaar vergelijkbaar, maar ik probeer voorzichtig te zeggen van "verantwoordelijkheid? Akkoord, maar tot op zekere hoogte en zeker niet ten koste van elke prijs". En bovendien ik voel eigenlijk die verantwoordelijkheid meer t.o.v. boeren uit de eigen gemeente dan boeren van daarbuiten. En Brabanders, family-farmers, dat praat makkelijk, maar dan is de vraag waar leg je de grens?

Vraag 3: wat kunnen we op dat punt. De binnengemeentelijke saldering? Is die op geen enkele wijze toe te passen? Daaraan gekoppeld een open vraag aan het college: welke mogelijkheden staat u, staan ons ten dienste, om het aantal nieuwvestigingen verder te beperken?

Dan nog een ander aspect. Uit de voorstellen blijkt dat in de LOG's ruim baan wordt gegeven aan de intensieve veehouderij. En ook dat dit beperkingen oplevert voor de daar gevestigde woningen, recreatie enz.

Vraag 4: Maar hoe zit het met de bestaande agrarische bedrijven die bijvoorbeeld gebruik willen maken van de mogelijkheden tot alternatieve broodwinning (mogelijkheden tot beperkte nevenactiviteiten). Gaan die mogelijkheden op slot. En hoe werkt het in de praktijk. Iemand die z'n woning wil uitbreiden? Loopt die al gauw aan tegen de LOG-beperkingen.

Ik wacht met belangstelling de beantwoording van het college af, maar uit mijn bijdrage zal al wel duidelijk zijn dat onze fractie niet kan instemmen met de uitbreiding van 5 (of 6).

Wij denken eerder aan de nul-variant, al begrijpen ook wij best dat we al een weg hebben afgelegd met de 2 bestaande aanvragers. Dus daar moeten we het over hebben. Overigens wel een opmerking t.a.v. de Bessembinder. Ik begrijp tot op de dag van vandaag niet dat een bedrijf wegmoet omdat ie is gevestigd aan de voet van de Holterberg en zich vervolgens mag vestigen aan de voet van de Grimberg, behalve dan dat de Holterberg in de natuurranking een ander etiketje heeft dan de Grimberg. Voor mij kolder. Daar blijven wij grote moeite mee hebben. Over x jaren krijgt de Grimberg hetzelfde etiketje en kan de familie andermaal haar biezen pakken. En de gemeenschap die het gelag betaalt.

Wim Goosen

Nb. De gemeenteraad heeft in zijn vergadering van 30 september 2008 besloten maximaal 2 nieuwvestigingen in de LOG-gebieden toe te staan. Het college van burgemeester en wethouders had 5 voorgesteld. Het CDA wilde tot 3 gaan, plus nog enkele plekken voor Wierdense boeren, de fractie Van Maasacker wilde 0, maar de andere fracties vonden elkaar in maximaal 2.